Birka ( PRONÚNCIA) ou Birca (quiçá a forma latinizada de Björkö) foi uma povoação comercial fortificada dos suíones, na Era Viquingue, situada na pequena ilha de Björkö no lago Mälaren, na Suécia, a 30 quilômetros a oeste da atual cidade de Estocolmo.[1][2][3][4][5]

Birka e Hovgården 

Casas dos viquingues (reconstrução)

Tipo Cultural
Critérios iii, iv
Referência 555
Região Europa e América do Norte
Países  Suécia
Coordenadas 59° 20' 10.36" N 17° 32' 43.68" E
Histórico de inscrição
Inscrição 1993

Nome usado na lista do Património Mundial

  Região segundo a classificação pela UNESCO

Foi fundada no século VIII e habitada até o X. Era na época o mais importante centro de comércio do lago Mälaren, e é conhecida como "primeira cidade da Suécia", embora Uppåkra na Escânia seja mais antiga. Tinha população de ca. 700-1 000 pessoas, composta por artesãos, comerciantes, camponeses e escravos.[6][7]

Seu mercado oferecia peles do norte, escravos e artigos de luxo pelos viquingues da Rússia, Império Bizantino, Ásia Central e Médio Oriente.[6] Como causas do seu declínio e esquecimento, costuma ser apontada a descida do nível do mar tornando o seu porto de difícil acesso por volta de 970, e ainda a destruição causada por viquingues daneses e pelo rei norueguês Olavo II em cerca de 1007.[8][9][10]

Com Hovgården, está classificada como Património Mundial com o número 555.[11] Hoje, foi reconstituída no local uma réplica de algumas construções dos tempos antigos visando dar aos visitantes uma ideia da Birka de outrora. É acessível por barcos vindos de Strängnäs, Härjarö, Estocolmo e Södertälje.[7]

Etimologia e uso editar

O nome geográfico Birka é uma suequizaçao de Birca, a forma pela qual a ilha de Björkön era mencionada em textos em latim na época medieval. [12] O topónimo Björkön deriva por sua vez das palavras nórdicas biork (bétula) e ö (ilha), significando ”ilha com bétulas”. [13]

Em textos em português costuma ser usada a forma Birka. [10]

Referências

  1. Enciclopédia Nacional Sueca.
  2. Magnusson 2004, p. 202.
  3. Orre 2006, p. 12.
  4. Ayoub 2013, p. 34-37.
  5. Svensson 2001, p. 251.
  6. a b Jägerbrand 2009, p. 6-7.
  7. a b Ottosson 2012, p. 88.
  8. Ohlmark 1975, p. 15.
  9. Gabrielsen 2002, p. 18-19.
  10. a b Hélio Fernando Vitorino Pires. «Incursões Nórdicas no Ocidente Ibérico (844-1147): Fontes, História e Vestígios» (PDF). Universidade Nova de Lisboa. Consultado em 3 de maio de 2021. Como mercado, Birka datará de meados do século VIII, tendo sido abandonada por volta de 970, vítima da descida do nível do mar que tornou progressivamente difícil o acesso ao seu porto 
  11. UNESCO 1993.
  12. Wahlberg, Mats (2003). «Birka». Svenskt ortnamnslexikon (Dicionário dos nomes das localidades suecas) (em sueco). Uppsala: Språk- och folkminnesinstitutet e Institutionen för nordiska språk vid Uppsala universitet. p. 33. 422 páginas. ISBN 91-7229-020-X 
  13. Wahlberg, Mats (2003). «Björkön». Svenskt ortnamnslexikon (Dicionário dos nomes das localidades suecas) (em sueco). Uppsala: Språk- och folkminnesinstitutet e Institutionen för nordiska språk vid Uppsala universitet. p. 37. 422 páginas. ISBN 91-7229-020-X 

Bibliografia editar

  • Ayoub, Munir Lutfe (2013). Gođkynningr: o rei escandinavo como ponte entre deuses e homens. São Paulo: Pontifícia Universidade Católica de São Paulo 
  • «Birka». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • Gabrielsen, Karsten; Thurban, Christian (2002). «Städer och marknader». Vikingar. En översikt (em sueco). Lunda: Historiska Media. 73 páginas. ISBN 91-89442-53-9 
  • Jägerbrand, Mikael (2009). «Birka». Sveriges 33 mest sevärda vikingaplatser (em sueco). Brastad: Virvelvind Förlag. 74 páginas. ISBN 9789187363894 
  • Ohlmark, Åke (1975). «Birka». Fornnordisk ordbok (em sueco). Estocolmo: Tiden. 202 páginas. ISBN 91-550-1914-5 
  • Ottosson, Åsa; Ottosson, Mats (2012). «Det bästa av Uppland». Upplev det bästa i Sverige (Conheça o melhor da Suécia). Topplistor landskap för landskap (em sueco). Estocolmo: Bonnier Fakta. 118 páginas. ISBN 978-91-7424-212-6 
  • Svensson, Lars (2001). «Birka». Värt att se i Sverige [Para ver na Suécia]. En reseguide (em sueco). Estocolmo: Bonnier. 383 páginas. ISBN 9100571903 

Ver também editar