Mika Waltari

Escritor Finlandês

Mika Toimi Waltari (Helsinque, 19 de setembro de 1908 — 26 de agosto de 1979) foi um escritor finlandês, mais conhecido por seu romance best-seller The Egyptian (em finlandês: Sinuhe egyptiläinen).[1] Ele foi extremamente produtivo e, além de seus romances, também escreveu poesia, contos, romances policiais, peças, ensaios, histórias de viagens, roteiros de filmes e textos rimados para histórias em quadrinhos de Asmo Alho (foi um cartunista finlandês, editor de revista e ilustrador de dezenas de livros).[2]

Mika Waltari
Mika Waltari
Nome completo Mika Toimi Waltari
Nascimento 19 de setembro de 1908
Helsinque, Finlândia
Morte 26 de agosto de 1979
Helsinque, Finlândia
Nacionalidade Finlandês
Ocupação Escritor
Magnum opus O Egípcio

Temas literários e estilo editar

Markéta Hejkalová (que traduziu muitas obras de Waltari para o tcheco e escreveu uma biografia sobre ele) identifica 9 elementos comuns nos romances históricos de Waltari:[3]

  1. Jornadas: O protagonista faz viagens por terras estrangeiras, é um "estrangeiro" no mundo ao invés de ter uma casa, e muitas vezes tem um cômico companheiro. Eles podem ser chamados de romances picarescos. O próprio Waltari viajou muito, escreveu dois travelogues e pesquisou seu material em suas viagens.
  2. Isolamento: o protagonista geralmente é órfão, tem pais desconhecidos ou nasceu fora do casamento. Suas origens são misteriosas, mas possivelmente vêm dos mais altos escalões da sociedade.
  3. Poder: O personagem principal se familiariza com poderosos detentores do poder, tornando-se seu conselheiro e freqüentemente admirador, e ganha status e propriedade. Esse tipo de história de enriquecimento por meio do trabalho árduo é comum na literatura finlandesa - e até espelha a própria vida de Waltari, já que a princípio ele contou com a ajuda de amigos e parentes, mas depois se tornou um autor mundialmente famoso.
  4. Virada: Todos os romances acontecem em um momento de virada importante e significativo na história mundial. A maneira como são explorados é influenciada por pontos de inflexão semelhantes na época de Waltari.
  5. Conflitos e violência: muitos tipos de batalhas, guerras e outros atos de violência são descritos (muitas vezes com detalhes horríveis), dentro e entre as sociedades. A atenção é devotada a múltiplos conflitos em um romance, em vez de determinados conflitos isolados, e nenhum lado é retratado como mais justo do que o outro. Waltari viu que a violência da tortura medieval surgiu da supressão religiosa da sexualidade.
  6. Rejeição de ideologias: todas as ideologias manipulativas, que na superfície têm objetivos nobres, mas fazem com que pessoas morram em seu nome, são criticadas. Existem dois tipos de caráter comuns: o idealista, que tem boas intenções, mas causa o caos e o caos, e o realista, que é mais imoral ou mesmo ganancioso e sedento de poder, mas faz as coisas e alcança a ordem e a paz. De acordo com Hejkalová, essa tensão entre idealismo e realismo reflete a política externa finlandesa pós-Segunda Guerra Mundial: o presidente Urho Kekkonen é o realista, que manteve a linha Paasikivi – Kekkonen e preservou a independência finlandesa, enquanto Carl Gustaf Emil Mannerheim ela vê como possivelmente o prototípico idealista.
  7. Mulheres Boas e Malvadas: A personagem principal tem relacionamentos com dois tipos de mulheres: Há uma mulher boa, mas imperfeita, que morre tragicamente antes que o amor do herói por ela possa ser realizado; e uma linda, mas perversa femme fatale.
  8. Feitiçaria: O sobrenatural, o misticismo e a feitiçaria são apresentados - não são explicados racionalmente, mas tratados como parte da vida cotidiana, conforme entendida pelos personagens. Existe um relacionamento profundo e pessoal com Deus (ou poder divino equivalente).
  9. Otimismo: Contra - intuitivamente à luz dos pontos acima, Waltari, no entanto, mantém a visão de que existe o bem entre as pessoas e que lenta, imperceptivelmente, mas inevitavelmente, a humanidade está caminhando para o bem e a salvação. Waltari prestou atenção especial às partes finais de seus romances e ao humor ou mensagem que transmitiam, proporcionando uma catarse edificante adequada.

Trabalhos editar

Romances editar

  • Jumalaa paossa (1925)
  • Suuri illusioni (1928)
  • Appelsiininsiemen (1931)
  • Keisarin tekohampaat (1931, com Armas J. Pulla, também conhecido como Leo Rainio)
  • Punainen Madonna (1932, também conhecido como Leo Rainio)
  • Älkää ampuko pianistia! (1932, também conhecido como Leo Rainio)
  • Helsinki trilogy:
    1. Mies ja haave (1933)
    2. Sielu ja liekki (1934)
    3. Palava nuoruus (1935)
    4. From Father to Son (Isästä poikaan) (1942). Abbreviated reprint of the trilogy
  • Surun ja ilon kaupunki (1936)
  • A Stranger Came to the Farm series:
    1. A Stranger Came to the Farm (Vieras mies tuli taloon) (1937)
    2. Jälkinäytös (1938)
  • Ihmeellinen Joosef eli elämä on seikkailua (1938, também conhecido como M. Ritvala)
  • Inspector Palmu series:
    1. Kuka murhasi rouva Skrofin? (1939)
    2. Inspector Palmu's Mistake (Komisario Palmun erehdys) (1940)
    3. Tähdet kertovat, komisario Palmu! (1962)
  • Antero ei enää palaa (1940).
  • Fine van Brooklyn (1941).
  • Kaarina Maununtytär (1942)
  • Ei koskaan huomispäivää!, também conhecido como Kevät uuden maailmansodan varjossa (1942).
  • Rakkaus vainoaikaan (1943)
  • Tanssi yli hautojen (1944)
  • Jokin ihmisessä (1944).
  • Sellaista ei tapahdu, também conhecido como Unohduksen pyörre (1944).
  • The Egyptian (Sinuhe egyptiläinen) (1945). Abridged translation
  • Kultakutri (1948).
  • The Adventurer series:
    1. The Adventurer, também conhecido como Michael The Finn (Mikael Karvajalka) (1948)
    2. The Wanderer, também conhecido como The Sultan's Renegade (Mikael Hakim) (1949)
  • A Nail Merchant at Nightfall (Neljä päivänlaskua) (1949)
  • The Dark Angel series:
    1. The Dark Angel (Johannes Angelos) (1952)
    2. Nuori Johannes (1981). Published posthumously. Prequel
  • The Etruscan (Turms, kuolematon) (1955)
  • Feliks onnellinen (1958)
  • The Secret of the Kingdom series:
    1. The Secret of the Kingdom (Valtakunnan salaisuus) (1959)
    2. The Roman (Ihmiskunnan viholliset) (1964)

Coleções de contos editar

  • Kuolleen silmät. Kertomuksia tuntemattoman ovilta (1926, também conhecido como Kristian Korppi)
  • Dshinnistanin prinssi (1929)
  • Kiinalainen kissa ja muita satuja (1932)
  • Novelleja, também conhecido como Nainen tuli pimeästä ja muita novelleja(1943). Contém 28 contos:
    1. I Poikia:
      • "Herääminen"
      • "Pelkuri"
      • "Kiusaus"
      • "Salaseura "Hurjat hosujat"
      • "Oi, nuoruus"
    2. II Päivä paistaa:
      • "Nuori mies rtambém conhecido comostaa"
      • "Suomalaista rakkautta"
      • "Kosto"
      • "Ensimmäinen vuosi on pahin"
      • "Mies ja hänen koiransa"
      • "Huviretki"
      • "Vanha mies herää kevääseen"
      • "Helsingin kevät"
    3. III Maa:
      • "Hannu Suolanhakijan tarina"
      • "Rauhaton taival"
      • "Omenapuut"
      • "Ihminen on hyvä"
      • "Huutokaupassa"
      • "Juhlapäivä"
      • "Mies kävelee talvista tietä"
    4. IV Kaupunki:
      • "Pimeä piha"
      • "Oli kerran pieni poika"
      • "Poika palaa kotiin"
      • "Äiti on sairas"
      • "Mies herää unesta"
      • "Hiilet hehkuvat"
      • "Uusi rakennusmaa"
    5. V Tuolta puolen:
      • "Nainen tuli pimeästä"
  • Kuun maisema (1953). Contém 6 contos:
    • "Jokin ihmisessä" (1944).
    • "Jäinen saari"
    • "Moonscape" ("Kuun maisema").
    • "Ennen maailmanloppua"
    • "Pariisilaissolmio"
    • "Ihmisen vapaus"
  • Koiranheisipuu ja neljä muuta pienoisromaania (1961). Contains 5 short stories:
    • "The Tree of Dreams" ("Koiranheisipuu")
    • "Ei koskaan huomispäivää!", também conhecido como "Kevät uuden maailmansodan varjossa" (1942).
    • "Kultakutri" (1948).
    • "Fine van Brooklyn" (1941).
    • "Sellaista ei tapahdu", também conhecido como "Unohduksen pyörre" (1944).
  • Pienoisromaanit (1966). Contém 13 contos:
    • "Multa kukkii" (1930).
    • "Ei koskaan huomispäivää!", também conhecido como "Kevät uuden maailmansodan varjossa" (1942).
    • "Fine van Brooklyn" (1941).
    • "Sellaista ei tapahdu", também conhecido como "Unohduksen pyörre" (1944).
    • "Jokin ihmisessä" (1944).
    • "Nainen tuli pimeästä"
    • "Kultakutri" (1948).
    • "Ennen maailmanloppua"
    • "Moonscape" ("Kuun maisema").
    • "Jäinen saari"
    • "Pariisilaissolmio"
    • "Ihmisen vapaus"
    • "The Tree of Dreams" ("Koiranheisipuu")
  • Lukittu laatikko ja muita kertomuksia (1978)
  • Joulutarinoita (1985). Contém 57 contos:
    • "Kapinalliset naiset"
    • "Aili, Bonzo ja suuri saippuapallo"
    • "Eräs joululahja"
    • "Hentomielinen mies"
    • "Hiilet hehkuvat"
    • "Hirveä päivä"
    • "Hyvyys ja rauha"
    • "Hyvästi, Joulupukki..."
    • "Insinööri Jalovaaran uskomaton seikkailu"
    • "Isoäiti"
    • "Joulu"
    • "Joulu on jo ovella : leikkiä ja totta joulusta 1940"
    • "Joulu, ihmeellinen, palaamaton"
    • "Joulu, samettikoira ja minä"
    • "Jouluaatto, vuokra-auto ja onnellinen loppu"
    • "Jouluaattona"
    • "Joululahjasäkeitä"
    • "Joululaulu"
    • "Joululoma ja valokuva"
    • "Jouluna 1940"
    • "Joulutarina 1962"
    • "Jouluyö Atlas-vuorilla"
    • "Juhlapäivä"
    • "Kaikki on hyvin, mutta..."
    • "Kaksi pientä koiraa"
    • "Kamreeri Miettinen kertoo joululomastaan"
    • "Keittiömies Petterin onni"
    • "Kirjailijan joulu"
    • "Koti ja taivas"
    • "Kotiinpaluu"
    • "Maan viisaus"
    • "Merimiehen jouluilta"
    • "Myöhästyneet joululahjat"
    • "Nuoren Anttonin jouluaatto"
    • "Nuori Henrik"
    • "Pienen mustan koiran joulu"
    • "Pieni villipeto"
    • "Pikkujouluna kerromme sadun urhoollisesta Pörristä"
    • "Prinsessan joululahja"
    • "Rangaistuskomppanian joulu"
    • "Ratkaisun edessä"
    • "Rauhaton taival"
    • "Riimikronikka joulukirjoista"
    • "Satu Joulupukin suurimmasta salaisuudesta"
    • "Satu Kimistä ja Kaista, jotka matkustivat kuuhun elefantilla"
    • "Satu Pekasta ja äidin punaisesta huivista ja murheellisesta joulupukista"
    • "Taiteilijan joulu : satu aikuisille"
    • "Triest"
    • "Tuntematon tie"
    • "Tyttö katsoi äitiään"
    • "Täti Hortensian kaunein satu"
    • "Unelmien kude"
    • "Vaatimaton jouluruno"
    • "Vanha tietäjä"
    • "Vanhaisäntä käy kaupungissa"
    • "Yllätys isälle"
    • "Yö sairaalassa"
  • Viisi ässää ja muita kertomuksia (1999)

Histórias curtas editar

  • "Satu kuninkaasta jolla ei ollut sydäntä" (1945)

Quadrinhos editar

  • Kieku ja Kaiku (1979)

Poemas editar

  • Lauluja saatanalle (1926, também conhecido como Untamo Raakki). Unpublished
  • Sinun ristisi juureen (1927)
  • Valtatiet (1928, com Olavi Lauri)
  • Muukalaislegioona (1929)
  • Sotatalvi (1940, com Yrjö Jylhä, Arvi Kivimaa, Viljo Kajava, Ragnar Ekelund, Lauri Viljanen, Otto Varhia)
  • Runoja 1925-1945 (1945)
  • 22.30 – Pikajuna Viipuriin (1966)
  • Pöytälaatikko (1967)
  • Mikan runoja ja muistiinpanoja 1925–1978 (1979)

Roteiros editar

  • Tieteellinen teoria (1928)
  • Jättiläiset ovat kuolleet (1930)
  • Elämämme parhaat vuodet (1934)
  • Yö yli Euroopan (1937)
  • Akhnaton, auringosta syntynyt (1937)
  • Kuriton sukupolvi (1937)
  • Mies rtambém conhecido comosti vaimoaan (1937)
  • Toimittaja rtambém conhecido comostaa (1937)
  • Hämeenlinnan kaunotar (1939)
  • Sotilaan paluu (1940)
  • Maa on ikuinen (1941)
  • Tulevaisuuden tiellä (1941)
  • Hankala kosinta (1942)
  • Yövieras (1943)
  • Paracelsus Baselissa (1943)
  • Gabriel, tule ttambém conhecido comoisin (1945)
  • Rtambém conhecido comos lurjus (1946)
  • Elämän rikkaus (1947)
  • Noita palaa elämään (1947)
  • Omena putoaa (1947)
  • Portti pimeään (1947)
  • Huhtikuu tulee (1948)
  • Kutsumaton (vieras) (1948)
  • Myöhästynyt hääyö (1948)
  • Viimeiset ihmiset (1950)
  • Pimeä komero (1951)
  • Miljoonavaillinki (1959)
  • Isänmaan parhaat (1961)
  • Keisari ja senaattori (1961)

Não ficção editar

  • Siellä missä miehiä tehdään (1931). Descrição do exército finlandês
  • Aiotko kirjailijaksi (1935)
  • Neuvostovakoilun varjossa (1943)
  • Lähdin Istanbuliin (1948). Viagens
  • Vallaton Waltari (1957). Artigos
  • Ihmisen ääni (1978)
  • Yksinäisen miehen juna (1978). Viagens
  • Kirjailijan muistelmia (1980). Memórias
  • Mika Waltarin mietteitä (1982)
  • Matkakertomuksia (1989). Viagens

Referências

  1. Liukkonen, Petri. «Mika Waltari». Authors Calendar. Finland 
  2. https://www.lambiek.net/artists/a/alho_asmo.htm
  3. Hejkalová, Markéta (2008) [2007 (checo)]. Mika Waltari: O finlandês . Traduzido por Turner, Gerald. Helsinque: WSOY. ISBN 978-951-0-34335-7

Bibliografia editar