Sistema direto de transliteração do alfabeto búlgaro

O Sistema direto de transliteração do alfabeto búlgaro (em inglês Streamlined System, em búlgaro Обтекаема система) foi criado no Instituto da matemática e da informática na Academia de Ciências da Bulgária em 1995 para a Comissão Búlgara para os Topônimos Antárticos.[1][2][3] O sistema foi adotado oficialmente pelo governo em 2000[4][5][6] e 2006,[7] e transformou-se a base da Lei búlgara da transliteração em 2009:[8][9][10]

O Sistema direto foi adotado também pela ONU em 2012[11] e, para uso oficial dos Estados Unidos e Reino Unido, por BGN e PCGN em 2013.[12]

А
A
Б
B
В
V
Г
G
Д
D
Е
E
Ж
ZH
З
Z
И
I
Й
Y
К
K
Л
L
М
M
Н
N
О
O
П
P
Р
R
С
S
Т
T
У
U
Ф
F
Х
H
Ц
TS
Ч
CH
Ш
SH
Щ
SHT
Ъ
A
Ь
Y
Ю
YU
Я
YA

O Sistema direto é similar ao antigo sistema de BGN/PCGN de 1952 para a romanização do búlgaro, que era oficial nos EUA e no Reino Unido até 2013. Entretanto, o segundo sistema translitera as letras cirílicas Х, Ь e Ъ como KH, (apóstrofe) e Ŭ, quando o primeiro sistema usar H, Y e A para essa finalidade.[13]

Ilustração editar

Exemplo (Artigo 1º da Declaração Universal dos Direitos Humanos):
Всички хора се раждат свободни и равни

по достойнство и права. Те са надарени
с разум и съвест и следва да се отнасят
помежду си в дух на братство.

Vsichki hora se razhdat svobodni i ravni

po dostoynstvo i prava. Te sa nadareni
s razum i savest i sledva da se otnasyat
pomezhdu si v duh na bratstvo.

Reversibilidade editar

L. Ivanov, D. Skordev e D. Dobrev propuseram uma versão auxiliar e reversível do sistema a empregar estes em casos especiais quando a recuperação exacta das palavras búlgaras das suas formas latinizadas é uma prioridade, com as letras e as combinações das letras cirílicas Ъ, Ь, ЗХ, ЙА, ЙУ, СХ, ТС, ТШ, ТЩ, ШТ, ШЦ representados por `A, `Y, Z|H, Y|A, Y|U, S|H, T|S, T|SH, T|SHT, SH|T, SH|TS respectivamente.[14]

Limitações editar

Trata-se de uma transliteração orientada exclusivamente para o inglês. É apenas obrigatória no quadro legislativo búlgaro.

Ver também editar

Referências

  1. (em inglês) M. Gaidarska, The Current State of the Transliteration of Bulgarian Names into English in Popular Practice, Contrastive Linguistics, XXII, 1998, 112, pp. 69-84.
  2. (em inglês) L.L. Ivanov, Toponymic Guidelines for Antarctica, Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, Sofia, 1995.
  3. (em francês) Inventaire des outils de romanisation. Bibliothèque et Archives Canada. Ottawa 2006. (2019 edition (em inglês))
  4. (em búlgaro) Regulamentos para a emitido de documentos búlgaros de identidade, Gazeta do estado no. 14, 2000.
  5. (em inglês) L.L. Ivanov, On the Romanization of Bulgarian and English, Contrastive Linguistics, XXVIII, 2003, 2, pp. 109-118. ISSN: 0204-8701; Errata, id., XXIX, 2004, 1, p. 157.
  6. (em inglês) (em búlgaro) Andreev A., I. Derzhanski eds. Bulgarian Academy of Sciences: Institute of Mathematics and Informatics, founded 1947. Sofia: Multiprint Ltd., 2007. 64 pp. ISBN 978-954-8986-27-4
  7. (em inglês) United Nations Document E/CONF.98/CRP.71. 17 August 2007.
  8. (em búlgaro) Gazeta do estado no. 19, 13 março 2009.
  9. (em italiano) G. Selvelli. Su alcuni aspetti ideologici dei sistemi di traslitterazione degli alfabeti cirillici nei Balcani. Studi Slavistici XII (2015). pp. 159–180.
  10. (em inglês) Arenstein, B. (2018). «Scripted History: Hebrew Romanization in Interwar British Mandate Palestine» (PDF). Columbia University 
  11. Bulgarian. Report on the Current Status of United Nations Romanization Systems for Geographical Names. Compiled by the UNGEGN Working Group on Romanization Systems. Version 4.0, February 2013.
  12. Romanization System for Bulgarian: BGN/PCGN 2013 System. National Geospatial-Intelligence Agency, September 2014.
  13. (em inglês) USBGN, Romanization Systems and Roman-Script Spelling Conventions, 1994, pp.15-16.
  14. (em inglês) L. Ivanov, D. Skordev and D. Dobrev. The New National Standard for the Romanization of Bulgarian. Mathematica Balkanica. New Series Vol. 24, 2010, Fasc. 1-2. pp.121-130. ISSN 0205-3217