Wakhan ou Vakhan - em persa e pashtun, واخان em tajique: Вахон - é uma região montanhosa do Afeganistão, parte das montanhas Pamir e do Caracórum. O distrito de Wakhan integra a província de Badaquistão. A região de Wakhan é escassamente povoada, com cerca de 10600 habitantes.[1] A língua habitual é o vakhi ou wakhi, falada pelo grupo étnico conhecido pelo mesmo nome. Vivem na região também alguns nómadas quirguizes.

Paisagem do Corredor de Wakhan

Geografia editar

 
Relevo da região de Wakhan

.

Na região de Wakhan nasce o rio Amu Dária (o rio Oxo). Foi antiga antiga rota de passagem de viajantes entre Badakshan e a Bacia do Tarim. Até 1883 a região de Wakhan incluía o vale do rio Panj e do rio Pamir, bem como o curso superior do rio Panj ligado ao rio Wakhan.[2] Um acordo de 1873 entre Reino Unido e Rússia repartiu Wakhan delimitando esferas de influência para os dois estados, nos rios Panj e Pamir, e um acordo entre Grã-Bretanha e Afeganistão em 1893 confirmava a nova fronteira.[3] Desde então, o nome de Wakhan é referido geralmente à região a sul dois dois rios, na parte afegã. A parte a norte do Wakhan histórico é agora parte da Província Autónoma de Gorno-Badaquistão do Tajiquistão.

A única estrada para Wakhan liga Ishkashim, passando Qila-e Panja, até Sarhad-e Broghil. Chega no final ao passo de Wakhjir, um passo de montanha na fronteira Afeganistão-China, encerrado a viajantes.

A parte ocidental de Wakhan, entre Ishkashim e Qila-e Panja, é conhecida como Baixo Wakhan, e inclui o vale do rio Panj. Os vales do rio Wakhan, rio Pamir e dos seus afluentes, e as terras entre eles, são conhecidos como Alto Wakhan.

O extremo oriental do Alto Wakhan denomina-se Pamir Knot, área onde as grandes cordilheiras e montanhas do Himalaia, Tian Shan, Caracórum, Kunlun e Indocuche se encontram. O oeste do Pamir Knot é o Pequeno Pamir, um vale largo de 100 km de comprimento e 10 km de largura[4] que contém o lago Chaqmaqtin e onde nasce o rio Aksu ou rio Murghab. No extremo oriental do Pequeno Pamir está o vale Tegermansu, onde fica o passo Tegermansu (4827 m) que liga à China. O Grande Pamir é um vale de 60 km a sul do lago Zorkul, banhado pelo rio Pamir, e situa-se a noroeste do Pequeno Pamir.

História editar

Em 22 de novembro de 1963, China e Afeganistão, assinaram em Pequim o tratado de limites entre a República Popular da China e o Reino do Afeganistão. Esse tratado liquidava o litígio territorial sobre Wakhan controlado pelos afegãos na fronteira entre a província de Badaquistão, no Afeganistão, e a Região Autônoma Uigur de Sinquião, na China.[5]

Referências

Bibliografia editar

  • Gordon, T. E. 1876. The Roof of the World: Being the Narrative of a Journey over the high plateau of Tibet to the Russian Frontier and the Oxus sources on Pamir. Edinburgh. Edmonston and Douglas. Reprint: Ch’eng Wen Publishing Company. Taipei. 1971.
  • Shahrani, M. Nazif. (1979) El Kirguís i Wakhi de l'Afganistan: Adaptació a Fronteres Tancades i Guerra. Universitat de Premsa de Washington. 1a edició de llibre en rústica amb el prefaci nou i epíleg (2002). ISBN 0-295-98262-4.
  • Stein, Aurel M. 1921a. Serindia: Detailed report of explorations in Central Asia and westernmost China, 5 vols. London & Oxford. Clarendon Press. Reprint: Delhi. Motilal Banarsidass. 1980
  • Stein Aurel M. 1921. “A Chinese expedition across the Pamirs and Hindukush, A.D. 747.” Indian Antiquary 1923. From: www.pears2.lib.ohio-state.edu/ FULLTEXT/TR-ENG/aurel.htm
  • Stein Aurel M. 1928. Innermost Asia: Detailed report of explorations in Central Asia, Kan-su and Eastern Iran, 5 vols. Clarendon Press. Reprint: New Delhi. Cosmo Publications. 1981.
  • Stein Aurel M. 1929. On Alexander's Track to the Indus: Personal Narrative of Explorations on the North-west Frontier of India. London. Reprint, New York, Benjamin Blom, 1972.

Ligações externas editar

Ver também editar