Língua yucuna

língua
Yucuna

Jukuna

Falado(a) em: Colômbia
Total de falantes: 1.800 (2001)
Família: Aruaque
 Setentrional
  Aruaque do alto Amazonas
   Western Nawiki
    Yucuna
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: ycn

Yucuna (Jukuna) é uma das línguas aruaques da Colombia. A extinta língua Guarú (Garú) era uma língua muito similar ou um dialeto da Yacuna.

Fonologia editar

Os 20 fonemas do yukuna são:[1]

  • p, t, tʃ, k, ʔ ; s, h ; m, n, ɲ ; l, ɾ ; w, j
  • i, e, a, ɔ, ʊ ; V́

Escrita editar

O alfabeto latino usado pelo Yucuna não apresenta as letras B, D, F, K, V, W, X, Z; apresenta as formas Ñ, Ch, Ph, Th, Hu;

Amostra de texto editar

Pai Nosso Huara'apá, je'echú chu i'imacare. Palájne'eque huani picá. Piyuqueja ina'uqué huacára'ajeri penaje picá. Huahuata caja pi'imacá Huahuacára'ajeri. Huahuata caja ina'uqué la'acá maare eja'ahuá chu nacaje pihuátaca que, je'echú chu nala'acá que caja. Pa'á huajló a'ajnejí chuhuajá, huajñácaloje penaje. Pamó huachaje pu'uhuaré huala'acare liyá, huamaco ajopana chaje chapú nala'acare huecá liyá que caja. Piyuríniya nacaje a'acá huame'é rijluhua, huala'acá piyá pu'uhuaré raú. Pi'imatá caja huecá pu'uhuaré la'ajeño huacára'ajeri liyá. Huahuacára'ajeri huani picá. Picá hue'epiri piyuqueja nacaje la'acana nacojé. Matajnaco pi'imajica. Caja queja pi'imajica palánija.

Bibliografia editar

  • Schauer, Stanley; Schauer, Junia (1967). Yucuna phonemics. Phonemic systems of Colombian languages 14: 61-71. Norman: Summer Institute of Linguistics.
  • Schauer, Stanley; Schauer, Junia (1978). Una gramática del Yucuna. Artículos en Lingüística y Campos Afines 5: 1-52. Bogotá: Summer Institute of Linguistics.
  • Schauer, Stanley; Schauer, Junia (1993). El Yukuna. 44 p. (no prelo)
  • Schauer, Stanley; Schauer, Junia; Yucuna, Eladio; Yucuna, Walter (2005). Meke kemakánaka puráka’aloji: wapura’akó chu, eyá karíwana chu (Diccionario bilingüe Yukuna-Español; Español-Yukuna). Bogotá: Editorial Fundación para el Desarrollo de los Pueblos Marginados.
  • Rivet, Paul (1947). La langue Guarú. Journal de la Société des Américanistes 36: 137-138. Paris.

Notas editar

Ligações externas editar