Índice de massa corporal

O índice de massa corporal (IMC) é uma medida internacional usada para calcular se uma pessoa está no peso ideal. Desenvolvido pelo polímata Lambert Quételet no fim do século XIX, trata-se de um método fácil e rápido para a avaliação do nível de gordura de cada pessoa, sendo, por isso, um preditor internacional de obesidade adotado pela Organização Mundial da Saúde (OMS).

índice de massa corporal 
measure of relative weight based on an individual's mass and height
Instância desinal médico,
biomedical measurand type
Subclasse degrandeza física,
anthropometric index
Vertente desaúde
Localizado no endereço
Descobridor ou inventor
Uso
  • classification of obesity
Diferente de
Edit infobox data on Wikidata
índice de masa corporal (es); Index Jisim Badan (ms); Индекс на телесната маса (bg); Indice de masă corporală (ro); 身高體重指數 (zh-hk); Body Mass Index (sv); Indici de massa corporala (oc); 身高體重指數 (zh-hant); ketlete (jbo); 체질량 지수 (ko); BMI (fo); korpomasa indico (eo); индекс на телесна маса (mk); Indeks tjelesne mase (bs); Índiz de masa corporal (an); indice de masse corporelle (fr); اينديک‌س جيسيم بادن (ms-arab); ބޮޑީ މާސް އިންޑެކްސް (dv); बॉडी मास इंडेक्स (mr); Chỉ số khối cơ thể (vi); ķermeņa masas indekss (lv); индекс телесне масе (sr); 身高体重指数 (zh-sg); Kroppsmasseindeks (nn); BMI (nb); Bədən kütləsinin göstərici (az); ಭೌತಿಕ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ಸೂಚಿ (kn); BMI (ckb); body mass index (en); مؤشر كتلة الجسم (ar); BMI (yue); testtömegindex (hu); શરીર વજન અનુક્રમ (gu); Gorputz-masaren indize (eu); Índiz de masa corporal (ast); Índex de massa corporal (ca); Body-Mass-Index (de); Індэкс масы цела (be); Մարմնի զանգվածի ինդեքս (hy); 身高體重指數 (zh); Body Mass Index (da); ボディマス指数 (ja); ශරීර ස්කන්ධ දර්ශකය (si); Index massae corporeae (la); शरीर द्रव्यमान सूचकांक (hi); 身高体重指数 (wuu); Painoindeksi (fi); உடல் நிறை குறியீட்டெண் (ta); indice di massa corporea (it); 身高體重指數 (zh-tw); Kehamassiindeks (et); 身高体重指数 (zh-hans); Indeks tjelesne mase (hr); index tělesné hmotnosti (cs); índice de massa corporal (pt); ดัชนีมวลกาย (th); מדד מסת גוף (he); Indeks telesne mase (sr-el); 身高体重指数 (zh-cn); queteletindex (nl); Innéacs corpmhaise (ga); Kūno masės indeksas (lt); indeks telesne mase (sl); شاخص توده بدنی (fa); Vücut kitle indeksi (tr); індекс маси тіла (uk); Indeks massa tubuh (id); wskaźnik masy ciała (pl); ശരീരഭാരസൂചിക (ml); Indeks telesne mase (sh); индекс телесне масе (sr-ec); индекс массы тела (ru); Дене массасының индексі (kk); Index telesnej hmotnosti (sk); Índice de masa corporal (gl); Keapa-Moss-Index (bar); δείκτης μάζας σώματος (el); індэкс масы цела (be-tarask) razón matemática que asocia la masa y la talla de un individuo (es); indice (fr); suhtarv, mis arvutatakse isiku kaalu ja pikkuse põhjal (et); mezuro de obezeco; korpomaso (en kilogramoj) dividita per la kvadrato de la alto (en metroj) (eo); величина, позволяющая оценить степень соответствия массы человека и его роста (ru); ο λόγος βάρος/ύψος^2 με μονάδες μέτρησης Kg m^2 (el); Maßzahl für die Bewertung des Körpergewichts eines Menschen in Bezug zu seiner Körpergröße (de); measure of relative weight based on an individual's mass and height (en); паказьнік суадносінаў вагі ў кіляграмах да росту ў мэтрах, узьведзенага ў квадрат. (be-tarask); мера релативне тежине заснована на маси и висини појединца (sr-ec); merilo za oceno telesne mase osebe glede na njeno višino (sl); мера релативне тежине заснована на маси и висини појединца (sr); kütle ve boya göre bağıl ağırlık (tr); ヒトの肥満度を表す体格指数 (ja); mitta-arvo jolla arvioidaan ihmisen painon ja pituuden suhdetta (fi); dato biometrico utilizzato come indicatore dello stato di peso-forma (it); index som anger relationen mellan en persons vikt och längd (sv); wskaźnik liczony na podstawie masy ciała i wzrostu (BMI) (pl); מדד יחס משקל לגובה בריבוע (he); index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft (nl); raó matemàtica que associa la massa i l'alçada d'un individu (ca); indeks, der angiver forholdet mellem en persons vægt og højde (da); міра відносної ваги, що вираховується за масою і зростом людини (uk); قەبارەی جەستەیی (ckb); measure of relative weight based on an individual's mass and height (en); مقياس جسمى (ar); indikátor tělesné váhy člověka relativně k jeho výšce (cs); cilvēka ķermeņa aptaukošanās rādītājs (lv) I M C, IMC, I.M.C., índice de Quetelet (es); Gorputz masaren indizea, GMI, Gorputz masaren indize (eu); ИМТ, оптимальный вес, индекс Кетле (ru); Quetelet-Index, Körpermassenzahl, Körpermasse-Index, Körpermasseindex, Body Mass Index, Kaup-Index (de); BMI (sr-ec); 身高體重比, 身體質量數, 体重指数, 身高体重比, 身體質量指數 (zh); BMI (da); BKİ, Beden kütle indeksi, Body mass index, VKİ, Vücut kütle indeksi, Beden kitle indeksi (tr); カウプ指数, BMI指数, ケトレー指数 (ja); BMI, Kroppsmasseindex (sv); ІМТ, індекс Кетле (uk); बॉडी मास इंडेक्स, शरीर भार सूचकांक, बीएमआई, बी.एम.आई (hi); BMI 지수, 체질량지수 (ko); KMI (eo); body mass index, BMI (cs); indice di densità corporea, body mass index (it); Indice de Quetelet, IMC (fr); ІМЦ, паказьнік вагі цела, паказьнік масы цела (be-tarask); Bmi, מדמ״ג, מדמ"ג (he); شاخص تودهٔ بدنی, شاخص جرم بدن (fa); Indice de massa corporal, Índice de Massa Corpórea, Peso corporal (pt); BMI (vi); IMC (gl); Quetelet-index, BMI-index, Quetelet index, Body-mass index, Body Mass index (nl); Indici de massa corporau (oc); BMI (sr); ITM (sl); KMI, BMI, Body Mass Index (nn); Telesný hmotnostný index, BMI, Body Mass Index (sk); ИТМ (bg); ดัชนีความหนาของร่างกาย (th); indeks masy ciała, wskaźnik masywności budowy, wskaźnik Queteleta II, Body Mass Index, wskaźnik BMI (pl); Kroppsmasseindeks, KMI (nb); Bədən kütləsinin indeksi (az); BMI (hr); Indicele masei corporale, Indicele de masă corporală, Body mass index, Indicele de masa corporala (ro); IMC, Índex de Quételet (ca); KMI (et); BMI (en); MBI, مؤشر كتله الجسم (ar); ΔΜΣ, BMI (el); ИТМ, BMI, показател на телесна маса (mk)
Um gráfico sobre o IMC é mostrado acima. As linhas tracejadas representam subdivisões dentro das classes principais, por exemplo, a magreza é dividida em "severa", "moderada" e "leve".
Baseado em dados da World Health Organization disponíveis aqui.

Como calcular editar

O IMC é determinado pela divisão da massa do indivíduo pelo quadrado de sua altura, em que a massa está em quilogramas e a altura em metros.

 

Exemplo de IMC editar

Para uma pessoa com 90 quilogramas de massa e 1,75 metros de altura, teremos  

Tabela de IMC editar

Você pode utilizar a tabela abaixo para consultar o seu índice de massa corporal.

Resultado Situação
Abaixo de 17 Muito abaixo do peso
Entre 17 e 18,49 Abaixo do peso
Entre 18,50 e 24,99 Peso normal
Entre 25 e 29,99 Acima do peso
Entre 30 e 34,99 Obesidade I
Entre 35 e 39,99 Obesidade II (severa)
Acima de 40 Obesidade III (mórbida)

Na tabela abaixo, você poderá encontrar o seu IMC de acordo com sua altura e peso.

Altura (em metros)
Peso (em kg)
1,5 1,55 1,6 1,65 1,7 1,75 1,8 1,85 1,9 1,95 2
50 22,22 20,81 19,53 18,37 17,30 16,33 15,43 14,61 13,85 13,15 12,50
55 24,44 22,89 21,48 20,20 19,03 17,96 16,98 16,07 15,24 14,46 13,75
60 26,67 24,97 23,44 22,04 20,76 19,59 18,52 17,53 16,62 15,78 15,00
65 28,89 27,06 25,39 23,88 22,49 21,22 20,06 18,99 18,01 17,09 16,25
70 31,11 29,14 27,34 25,71 24,22 22,86 21,60 20,45 19,39 18,41 17,50
75 33,33 31,22 29,30 27,55 25,95 24,49 23,15 21,91 20,78 19,72 18,75
80 35,56 33,30 31,25 29,38 27,68 26,12 24,69 23,37 22,16 21,04 20,00
85 37,78 35,38 33,20 31,22 29,41 27,76 26,23 24,84 23,55 22,35 21,25
90 40,00 37,46 35,16 33,06 31,14 29,39 27,78 26,30 24,93 23,67 22,50
95 42,22 39,54 37,11 34,89 32,87 31,02 29,32 27,76 26,32 24,98 23,75
100 44,44 41,62 39,06 36,73 34,60 32,65 30,86 29,22 27,70 26,30 25,00
105 46,67 43,70 41,02 38,57 36,33 34,29 32,41 30,68 29,09 27,61 26,25
110 48,89 45,79 42,97 40,40 38,06 35,92 33,95 32,14 30,47 28,93 27,50
115 51,11 47,87 44,92 42,24 39,79 37,55 35,49 33,60 31,86 30,24 28,75
120 53,33 49,95 46,88 44,08 41,52 39,18 37,04 35,06 33,24 31,56 30,00
125 55,56 52,03 48,83 45,91 43,25 40,82 38,58 36,52 34,63 32,87 31,25
130 57,78 54,11 50,78 47,75 44,98 42,45 40,12 37,98 36,01 34,19 32,50
135 60,00 56,19 52,73 49,59 46,71 44,08 41,67 39,44 37,40 35,50 33,75
140 62,22 58,27 54,69 51,42 48,44 45,71 43,21 40,91 38,78 36,82 35,00

Índice considerado ideal editar

Para adultos, um IMC entre 20 e 22 indica a quantidade ideal, saudável de gordura corporal, o que está associado com maior tempo de vida e menor incidência de doenças graves. Coincidentemente, essa relação é o que muitas pessoas consideram ser «o mais esteticamente atraente».[1] Entretanto, é importante ressaltar que um índice entre 22 e 25 também é considerado um intervalo bastante aceitável, pois está igualmente associado à boa saúde.[1]

Pesquisas recentes apontaram que um IMC entre 23 e 25 é considerado o que garante taxas de sobrevivência mais longas aos indivíduos.[2][3] O autor Charles E. Phelps corrobora tal informação ao afirmar em um de seus livros:

«Tanto para mulheres como para homens, a melhor taxa de sobrevivência aparece nos grupos de pessoas cujo IMC está entre 23 e 25. O risco relativo aumenta para pessoas com números mais altos ou mais baixos que esse índice massa corporal tido como “mais seguro”.»[3]

IMC em Crianças e Adolescentes editar

As crianças naturalmente começam a vida com um alto índice de gordura corpórea, mas vão ficando mais magras conforme envelhecem. Além disso, também há diferenças entre a composição corporal de meninos e meninas. E foi para poder levar todas essas diferenças em consideração que os cientistas criaram um IMC especialmente para as crianças .

Os médicos e demais profissionais nutricionistas usam um conjunto de gráficos de crescimento para seguir o desenvolvimento de crianças e jovens adultos dos dois aos 20 anos de idade. O IMC por idade utiliza a altura, peso e idade de uma criança para determinar quanta gordura corporal ele ou ela tem e compara os resultados com os de outras crianças da mesma idade e gênero. Ele pode ajudar a prever se as crianças terão risco de ficar acima do peso quando estiverem mais velhas.

Cada gráfico contém um conjunto de curvas que indica o percentil da criança. Por exemplo, se um garoto de 15 anos de idade está no percentil 75, isso significa que 75% dos garotos da mesma idade têm um IMC mais baixo. Ele tem o peso normal e, embora seu IMC mude durante seu crescimento, ele pode se manter nas proximidades do mesmo percentil e permanecer com um peso normal.

A faixa de IMC normal pode ficar mais alta para as meninas conforme elas vão amadurecendo, já que as adolescentes normalmente têm mais gordura corporal do que os adolescentes. Um garoto e uma garota da mesma idade podem ter o mesmo IMC, mas a garota pode estar no peso normal enquanto o garoto pode estar correndo risco de ficar acima do peso.

Os médicos dizem ser mais importante acompanhar o IMC das crianças ao longo do tempo do que olhar um número individual, pois elas podem passar por estirões de crescimento.

A tabela com os valores do IMC para Adolescentes entre 10 e 19, conforme fora anteriormente citado é baseado em percentis:

  • Baixo Peso = Percentil menor que 5.
  • Peso Normal (Eutrófico) = Percentil igual a 5 e menor que 85.
  • Sobrepeso = Percentil igual ou maior que 85.[4]

Limitações do IMC editar

Há alguns problemas em usar o IMC para determinar se uma pessoa está acima do peso. Por exemplo, pessoas musculosas podem ter um Índice de Massa Corporal alto e não serem gordas. O IMC também não é aplicável para crianças, sendo que precisa de gráficos específicos. Além disso, não é aplicável para idosos, para os quais se aplica classificação diferenciada.

Ou seja, podemos usar o IMC com algumas ressalvas, exceto para pessoas que praticam musculação, onde o cálculo de percentual de gordura é muito mais condizente com a realidade.[5]

Para crianças e adolescentes de até 15 anos a fórmula do IMC continua sendo a mesma, só os valores de referência são diferenciados.

O IMC é o valor de massa corporal, que as diferenças raciais e étnicas têm sobre o Índice de Massa Corporal. Por exemplo, um grupo de assessoramento à Organização Mundial de Saúde concluiu que pessoas de origem asiática poderiam ser consideradas acima do peso com um IMC de apenas 25.

IMC para pessoas acima de 60 anos editar

No caso dos idosos (acima de 60 anos) também, temos nesses casos tabelas de referência adequados.[6] Internacionalmente ainda não existe um consenso sobre o padrão de IMC para pessoas com mais de 60 anos. No entanto, o Ministério da Saúde no Brasil, adota e recomenda o padrão de Lipschitz. Ou seja, valores abaixo de 21,9 considera-se peso baixo. Assim como, a partir de 27, entende-se que a pessoa tem sobrepeso. O peso adequado para essa idade seria entre 22 e 26,9.[7]

O IMC para idosos deve ser diferente em decorrência da mudança da composição corporal ao longo do tempo. Isso ocorre devido a vários fatores tais como: diminuição da massa muscular, assim como da água corporal, e também um aumento da gordura corporal, principalmente na região abdominal. A própria osteoporose, comum nessa faixa de idade, interfere no cálculo do IMC específico da terceira idade.[7]

Fórmula do IMC segundo Nick Trefethen editar

Em janeiro de 2013, foi anunciado que Nick Trefethen, professor de Análise Numérica na Universidade de Oxford, propôs uma nova fórmula para cálculo de IMC.[8] Basicamente, sua fórmula propõe trocar o expoente 2 por 2,5, e introduzir um fator “k” para manter a média dos resultados próxima à média do método anterior. O valor que ele atribuiu a "k" foi 1,3. Assim, a nova fórmula fica:

IMC = 1,3 x massa / altura2,5

De acordo com seu próprio trabalho, ela é mais precisa do que a fórmula anterior do IMC. No entanto, seu trabalho também deixa claro que nenhuma fórmula poderia resolver todas as limitações da fórmula do IMC anterior, devido à dificuldade de abranger todas as variações do corpo humano.

Referências

  1. a b STROBER, Michael; & SCHNEIDER, Meg (2009). Just a Little Too Thin: How to Pull Your Child Back from the Brink of an Eating Disorder. [S.l.]: Da Capo Press. 256 páginas. ISBN: 9780786735723 
  2. FINK, Thomas (2009). The Man's Book: The Essential Guide for the Modern Man. [S.l.]: Hachette UK. 240 páginas. ISBN 9780316053044 
  3. a b PHELPS, Charles E. (2010). Eight Questions You Should Ask About Our Health Care System (Even if the Answers Make You Sick). [S.l.]: Hoover Press. 176 páginas. ISBN 9780817910563 
  4. SANTIAGO, Matheus (19 de dezembro de 2014). «Calcular o IMC em Adolescentes». Matheus Santiago. Consultado em 30 de março de 2015 
  5. «۝ Calculando Seu Peso Ideal com o IMC ۝». seuinfield.com. Consultado em 18 de abril de 2017 
  6. «⟫ O Jeito Certo de Descobrir Seu Peso Ideal ⟪». seuinfield.com. Consultado em 18 de abril de 2017 
  7. a b «Peso ideal (IMC) muda com a idade; calcule o seu aqui» 
  8. Nick Trefethen (5 de janeiro de 2013). «BMI (Body Mass Index)». Nick Trefethen. Consultado em 23 de setembro de 2015