Equinadas

(Redirecionado de Ilhas Equínadas)

As ilhas Equinadas (em grego: αἱ Ἐχινάδες νῆσοι; romaniz.:Echinades ou Ehinades)[nt 1] ou Equinas (em grego: αἱ Ἐχῖναι νῆσοι;[nt 2] em italiano: Curtzolari), também chamadas informalmente Óxias são um grupo de ilhas do mar Jónico, ao largo da costa de Acarnânia, Grécia, na entrada do golfo de Corinto. O arquipélago é usualmente dividido em três grupos: as Drakoneres a norte, as Modia no centro e as Ouniadas a sul. Administrativamente fazem parte de duas unidades regionais: Ítaca e Cefalónia, ambas parte da antiga prefeitura de Cefalónia. Muitas das ilhas são privadas.

Equinadas
Equinadas está localizado em: Grécia
Equinadas
Localização aproximada do centro do arquipélago das Equinadas na Grécia
Coordenadas: 38° 22' N 21° 4' E

Mapa do arquipélago das Equinadas
Geografia física
País  Grécia
Localização Mar Jónico (Mediterrâneo)
Ponto culminante 421 m

O arquipélago é conhecido por ser a terra natal do herói mítico de Odisseu (Ulisses). Ao largo do arquipélago foram travadas duas importantes batalhas históricas: a batalha das Equinadas em 1427, e a batalha de Lepanto, em 1571.

História editar

A origem geológica de muitas das ilhas deve-se a depósitos aluviais continentais. Segundo Heródoto, no seu tempo, metade das ilhas antigamente existentes já tinham sido unidas ao continente, e Tucídides esperava que o mesmo iria acontecer a prazo com todas elas, pois encontravam-se tão perto umas das outras que seria facilmente unidas pelos aluviões trazidos pelo rio Aqueloo. Tal não se verificou, o que Pausânias atribuiu ao facto do Aqueloo ter passado a arrastar menos aluviões devido às terras da Etólia não serem cultivadas. A explicação moderna é diferente e há poucas dúvidas que isso se deve a crescente profundidade do mar, que impede que seja perceptível qualquer progresso.

As Equínadas são mencionadas por Homero, que na Ilíada relata que Méges, filho de Fileu, comandou 40 navios desde Troia até Dulíquio (Dulichium ou Doliche) e as ilhas sagradas Equinas, que estão situadas além do mar, em frente à Élida.[1] Fileu era filho de Augias, rei dos Epeus na Élida, que emigrou para Dulíquio para escapar à fúria do pai. Na Odisseia, Dulíquio (que pode ser uma ilha nas Equínadas) é mencionada frequentemente juntamente com Same (Cefalónia), Zacinto e Ítaca como uma das ilhas pertencentes a Ulisses e é celebrada pela sua fertilidade.[2] Estrabão e muitos autores modernos situam Dulíquio entre as Equínadas, a maior parte identificando-a com a ilha de Makri. Eurípides, na sua obra Ifigénia em Áulis, identifica as Equinadas com as ilhas de Tafos (Taphiae Insulae). Contudo, a maior parte dos estudiosos modernos, incluindo os editores do Barrington Atlas of the Greek and Roman World, situam a ilha de Tafos em Meganisi, a leste de Lêucade, bastante mais a noroeste que as Equinadas; segundo esta versão, as ilhas de Tafos incluiriam, além de Meganisi, Kalamos, Kastos e as ilhas circundantes.

Homero descreve as Equinadas como sendo habitadas, mas tanto Tucídides como Cílax apresentam-nas como desertas.[3] Estrabão limita-se a dizer que eram áridas e escarpadas.[4] Estêvão de Bizâncio menciona uma cidade de nome Apolónia (Ἀπολλωνία), situada numa da ilhas. Plínio, o Velho menciona os nomes de nove dessas ilhas: Egiália, Cotonis, Tiatira, Geóaris, Dionísia, Cirno, Cálcis, Pinara e Misto.[5] Outra das Equinadas era Artemita (Ἀρτεμίτα), a qual se uniu ao continente.[6] Artemidoro de Éfeso fala de Artemita como uma península perto da foz do Aqueloo, e Riano liga-a às ilhas Oxéias (Oxéias, Oxiés ou Scrofés)[7] As Óxias (αἱ Ὀξεῖαι) são por vezes apresentadas como um grupo separado de ilhas situado a oeste ou a sul das Equinadas,[8] mas são incluídas por Estrabão no nome genérico de Equinadas.[4] Ainda de acordo com Estrabão, as Oxéias são mencionadas por Homero com o nome sinónimo de Toas (Θοαί).[9]

Etimologia editar

O nome de Equinadas (Echinades) provém de echinos ("ouriços-do-mar"; nome científico: Echinoidea), devido aos seus contornos "espinhosos". Pela mesma razão eram também chamadas Óxias, or "ilhas afiadas ou cortantes", um nome que uma delas ainda retém na forma ligeiramente alterada de Oxeia (Oxiés, Oxiá, or Oxia). Segundo Leake, as Equinadas estão divididas em duas algomerações, além de Petalas (Petalá), a qual, por ser muito árida e próxima do continente, não foi reclamada, ou pelo menos não foi ocupadas pelo povo de Ítaca, apesar de antigamente ter sido indubitavelmente uma das Equinadas. O grupo do norte é usualmente chamado Drakoneres, de Drakonera, a ilha principal. O grupo do sul é conhecido por Uniadas ou Oxéias. Os Venezianos chamavam-lhes Kurtzolári, o nome da península situada à esquerda d foz do Aqueloo, perto de Oxeia. Dezassete das ilhas têm nomes, além das quatro ilhas Modia (Stamodio ou Módi), duas das quais não passam de rochedos, e nove das dezassete são cultivadas. Estas são, de sul para norte: Oxeia (Oxiá), Makri (Makrí), Vrómona (Vromotas ou Vrómona), Pontikos (Pondikónisi), Karlonísi (Karlónísi), Prováti, Lamprini (Lamprinos ou Lambrinó), Sofía (Sofiá), Drakonera (Dhragonára).[10]

Ilhas editar

Nome (em grego) Unidade regional Subgrupo Área
(km²)[11]
Ponto
mais
elevado (m)[12]
Coordenadas
Praso Πράσο Cefalónia Drakoneres     38° 28' 58" N 20° 58' 10" E
Sofía ou Sofiá Σοφία Cefalónia Drakoneres 0.174   38° 28' 49" N 21° 0' 5" E
Lamprini ou Lamprinos ou Lambrinó Λαμπρινός Cefalónia Drakoneres 0.352 61 38° 28' 22" N 21° 0' 18" E
Drakonera ou Dhragonara Δρακονέρα Ítaca Drakoneres 2.442 137 38° 28' 51" N 21° 1' 15" E
Filippos Φίλιππος Cefalónia Drakoneres [13] 0.046   38° 28' 17" N 21° 0' 55" E
Pistros Πίστρος Cefalónia Drakoneres 0.114 41 38° 27' 51" N 21° 0' 58" E
Kalogiros Καλόγηρος Cefalónia Drakoneres 0.249   38° 29' 28" N 21° 8' 49" E
Karlonísi Καρλονήσι Ítaca Drakoneres 0.719 77 38° 28' 32" N 21° 2' 35" E
Tsakalonisi Τσακαλονήσι Cefalónia Drakoneres 0.1   38° 27' 44" N 21° 2' 11" E
Prováti Προβάτι Ítaca Drakoneres 1.21 75 38° 27' 48" N 21° 2' 53" E
Pontikos ou Pondikónisi Ποντικός Cefalónia Drakoneres 0.736   38° 27' 17" N 21° 3' 59" E
Girovaris ou Gkravaris Γηρόβαρης ou Γκράβαρης Cefalónia Modia   24 38° 26' 24" N 21° 1' 36" E
Soros Σωρός Cefalónia Modia [13] 0.038 31 38° 26' 5" N 21° 1' 30" E
Apasa Άπασα Cefalónia Modia [13] 0.024 17 38° 25' 53" N 21° 1' 29" E
Modio ou Modi Μοδιό ou Μόδι Cefalónia Modia 0.258 66 38° 25' 25" N 21° 1' 20" E
Petalas Πεταλάς Cefalónia Ouniadas 5.497 251 38° 24' 50" N 21° 5' 41" E
Vrómona ou Vromotas ou Vrómona Βρομώνας Ítaca Ouniadas 1.047 141 38° 22' 9" N 20° 59' 43" E
Makri Μάκρη Ítaca Ouniadas 0.983 126 38° 21' 30" N 21° 2' 19" E
Kouneli ou Makropoula Κουνέλι ou Μακροπούλα Ítaca Ouniadas [13] 0.095 126 38° 21' 6" N 21° 3' 17" E
Oxeia Οξεία Ítaca Ouniadas 4.223 421 38° 18' 13" N 21° 6' 39" E

Notas editar

  • Este artigo foi inicialmente traduzido, total ou parcialmente, do artigo da Wikipédia em inglês cujo título é «Echinades», especificamente desta versão.
  1. Forma usada por Heródoto, Tucídides e Estrabão.
  2. Forma usada por Homero.

Referências

  1. Homero. Ilíada. ii. 625
  2. Homero. Ilíada. i. 245, ix. 24, xiv. 397, xvi. 123, 247; Hino. in Apoll. 429; Πολύπυρον, Od. xiv. 335, xvi. 396, xix. 292.
  3. Tucídides ii. 102; Cílax, p. 14.
  4. a b Estrabão x. p. 458
  5. Plínio, o Velho iv. 12. s. 19.
  6. Estrabão i. p. 59; Plínio iv. 1. s. 2.
  7. Estêvão de Bizâncio, Étnica, Ἀπτεμίτα
  8. comp. Plínio iv. 12. s. 19.
  9. Homero. Odisseia. xv. 299
  10. Kruse, Hellas, vol. ii. pt. ii. p. 455, seq.; Leake, Northern Greece, vol. iii. pp. 30, seq., 50, seq.; Mure, Tour in Greece, vol. i. p. 104.
  11. Arnold, Charles. Die Inseln des Mittelmeers. (em alemão)
  12. «Destinations Guide». www.gtp.gr (em inglês). International Publications, Ltd. - Greek Travel Pages. Consultado em 21 de outubro de 2012 
  13. a b c d Dados para a área: Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (Griechische Ornithologische Gesellschaft)